vertaald uit het Latijn en het Grieks
door Vincent Hunink
Verloren/Carptim,
Hilversum/Nijmegen 2019
ISBN 978 90
87048235 |48 p.
Kort voor zijn dood stelde de Romeinse
keizerAugustus (63 v.Chr.-14 n.Chr.) een
tekst op over zijn politieke en
militaire prestaties. Natuurlijk geeft
hij daarvan een heel positief beeld.
Deze Res Gestae gelden daarom als
voorbeeld van antieke propaganda.
De tekst is overgeleverd door
inscripties uit het huidige Turkije. En
wel tweetalig: een Latijns origineel en
een Griekse vertaling. Deze uitgave
biedt van beide versies vertalingen door
Vincent Hunink, die eerder zijn
verschenen in het tijdschrift Lampas.
De vertalingen zijn
hier opnieuw opgemaakt en tevens
voorzien van de bronteksten.
(1) Op 19-jarige
leeftijd heb ik een leger op de been
gebracht, op eigen initiatief en eigen
kosten; daarmee heb ik de staat, die in de
greep was van een kleine, tirannieke
belangengroep, weten te bevrijden. (2) Op
grond hiervan heeft de senaat mij middels
eervolle decreten in zijn huis opgenomen,
tijdens het consulaat van Gaius Pansa en
Aulus Hirtius, onder toekenning van
consulaire voorrang om het woord te voeren.
Tevens verleende de senaat mij een militair
commando. (3) Het staatsbestel mocht niet
ontwricht raken; ik kreeg opdracht om als
propretor samen met de consuls hiertoe
passende maatregelen te nemen.
(4) Het volk heeft
mij op zijn beurt in datzelfde jaar als
consul aangesteld, gegeven dat beide consuls
in de oorlog waren gesneuveld, en als
Drieman voor Politieke Reorganisatie.
2
(1) Degenen die
mijn vader hebben vermoord heb ik in
ballingschap gedreven via wettige processen.
Zo heb ik hun misdaad bestraft. Toen zij
nadien de staat de oorlog aandeden heb ik
hen overwonnen op het slagveld, tweemaal.
3
(1) Oorlog te land
en ter zee, tegen binnenlandse alsook
buitenlandse machten, heb ik overal ter
wereld veelvuldig gevoerd. Als overwinnaar
heb ik allen die om genade vroegen gespaard
indien zij burgers waren. (2) Buitenlandse
volken die men veilig kon vergeven heb ik
liever willen sparen dan uitroeien. (3) Het
aantal Romeinse burgers dat als militairen
onder mij heeft gediend bedraagt ongeveer
500.000. Velen van hen heb ik na einde
dienst opgenomen in kolonies of laten
terugkeren naar hun eigen steden: ruim
300.000. En hun allen heb ik akkerland ter
beschikking gesteld ofwel geld gegeven als
premie voor hun krijgsdienst. (4) Schepen:
600 heb ik er veroverd, afgezien van alles
wat kleiner is dan triremen.
(Griekse versie)
1
(1) Op 19-jarige leeftijd heb
ik op eigen initiatief en eigen kosten het
leger bijeengebracht waarmee ik de staat
uit de slavernij van de samenzweerders heb
bevrijd. (2) Op grond hiervan heeft de
senaat mij middels eervolle decreten in
zijn huis opgenomen, tijdens het consulaat
van Gaius Pansa en Aulus Hirtius, onder
toekenning van consulaire voorrang om het
woord te voeren. Tevens verleende de
senaat mij de fasces. (3) Het staatsbestel
mocht niet ontwricht raken; ik kreeg
opdracht om als propretor samen met de
consuls hiertoe passende maatregelen te
nemen.(4) Het volk heeft mij op zijn beurt
in datzelfde jaar, gegeven dat beide
consuls in de oorlog waren gesneuveld, als
consul aangesteld en als Drieman voor
Politieke Reorganisatie verkozen.
2
(1) Degenen die mijn vader
hebben vermoord heb ik in ballingschap
gedreven via wettige processen. Zo heb ik
hun goddeloze daad bestraft. Toen zij
nadien de staat de oorlog aandeden heb ik
hen tweemaal overwonnen op het slagveld.
3
(1)
Oorlog te land en ter zee, tegen
binnenlandse alsook buitenlandse machten,
heb ik overal ter wereld veelvuldig
gevoerd. Als overwinnaar heb ik allen die
om genade vroegen gespaard indien zij
burgers waren. (2) Buitenlandse volken die
men veilig kon vergeven heb ik liever
willen sparen dan uitroeien. (3) Het
aantal Romeinse burgers dat als militairen
onder mij heeft gediend bedraagt bijna
500.000. Velen van hen heb ik na de
vervulling van hun aantal jaren dienst
opgenomen in kolonies of laten terugkeren
naar hun eigen steden: ruim 300.000. En
hun allen heb ik akkerland ter beschikking
gesteld ofwel geld gegeven als premie voor
hun krijgsdienst. (4) Schepen: 600 heb ik
er veroverd, afgezien van alles wat
kleiner is dan triremen.
Het boekje is in beperkte
oplage gedrukt in oktober
2019.
In deze vorm is het bestemd voor
relaties van stichting Carptim
en uitgeverij Verloren.
Een gratis
PDF-versie van het boekje is voor
iedereen beschikbaar via www.carptim.nl