|
VincentHunink |
|
| |
HOME | VERTALINGEN | ALLE PUBLICATIES | INDEX | CONTACT |
|
vertaald en toegelicht door Vincent
Hunink
Hij was actief in Brittannië, waar hij Romes macht wist te consolideren en sterk uit te breiden. Zijn expedities voerden hem tot in onbekende contreien als Ierland en Schotland. Gnaeus Julius Agricola (40-93), succesvol Romeins generaal en gouverneur, jarenlang vertrouweling van de Romeinse keizers Vespasianus en Domitianus. En schoonvader van de grote geschiedschrijver Cornelius Tacitus. In een van zijn vroegste teksten beschrijft Tacitus (ca. 56-117) het leven en werk van Agricola. Vol trots over diens prestaties. En vooral: vol bitterheid over wat zijn schoonvader is aangedaan. Want Domitianus misgunde Agricola ten slotte de eer van zijn werk en haalde hem terug naar Rome, waar hij geen rol van betekenis meer speelde. Een onrecht dat Tacitus deels wil goedmaken met zijn indringende biografie. Geschreven voor de eeuwigheid, maar tegelijk zijn meest persoonlijke boek. Het laat de diepste drijfveren van zijn schrijverschap zien. In deze aparte uitgave is de vertaling van Vincent Hunink uit 2000 geheel herzien en op talloze punten veranderd. Met name de stijl volgt nu meer het model van de recente vertalingen van de Historiën en het Tacitus-boek over de Romeinen in Germanië. Ook
is een uitvoerig register van namen
toegevoegd.
FRAGMENT
Eerste zomer, 77 (18) In deze toestand, dit
oorlogsverloop trof Agricola Brittannië aan na
zijn oversteek. Midzomer inmiddels, en alsof
de campagne al werd gestaakt richtten de
soldaten zich op rust en gemak, de vijand op
een kans. Niet lang voor zijn komst hadden de
Ordovices een op hun terrein gelegen
ruitereenheid vrijwel tot de laatste man
vernietigd, daad die de provincie in beroering
had gebracht. Lieden die voelden voor oorlog
roemden dit voorbeeld en wachtten af hoe de
nieuwe gouverneur zou reageren. En Agricola… Met de zomer haast ten
einde, de gelederen verspreid over de
provincie en soldaten die het rustseizoen al
aangebroken achtten − vertragende en
belemmerende factoren als hij oorlog begon –,
terwijl de meesten opteerden voor 'verdachte
gebieden in de gaten houden', besloot hij het
gevaar te trotseren. Hij bundelde legioenseenheden plus
een beperkt aantal hulptroepen. Aangezien de
Ordovices zich niet op vlak terrein waagden
voerde hij de slaglinie de heuvels in, zelf
aan het hoofd van de colonne, om de rest ook
moed te geven zo'n risico het hoofd te bieden.
Nagenoeg de hele stam joeg hij de dood in. Succes vraagt een vervolg, besefte
hij, en de afloop van de eerste acties zou
bepalend zijn voor afschrikking van de rest.
Daarom richtte hij zijn aandacht op verovering
van Angelsey. (Paulinus was bij zijn
bezettingsactie teruggeroepen vanwege het
nationale Britse oproer, ik vermeldde het
eerder.) Maar zoals het gaat bij
geïmproviseerde plannen, ontbrak het aan
schepen. Inzicht en volharding van de generaal
vonden de oversteek. Hij liet alle bagage afleggen en
stuurde vervolgens een zeer selecte groep
hulptroepen onverwachts vooruit, mannen die de
ondiepten goed kenden en van huis uit de
zwemkunst meester waren, waarmee ze tegelijk
zichzelf, hun wapens en paarden in veiligheid
konden brengen. De vijanden waren met stomheid
geslagen, zij verwachtten een vloot, schepen,
operaties op zee. Niets was bezwaarlijk of
ondoenlijk, geloofden ze, voor mensen die zó
de oorlog ingingen. Verzoek om vrede, daarom,
en overgave van het eiland. Agricola's
reputatie werd glansrijk en groot. Al bij zijn
aankomst in de provincie, een tijd die anderen
besteden aan pronken en azen op eerbetoon, had
hij gekozen voor inspanning en gevaar. En nu
liet hij zich niet voorstaan op de gunstige
ontwikkelingen, sprak niet van 'veldtocht' of
'zege' na beheersen van overwonnenen, zelfs
een officieel overwinningsrapport liet hij
achterwege. Maar juist dit wegwuiven van roem
heeft zijn roem verruimd. Wat had een man die
over zulke grote daden zweeg wel niet in petto
voor de toekomst?
Uitvoerige bespreking van de tekst op Historiek.net
door L a u r e
n v a n Z o o n e n.
uit de bespreking
door H e r m a n S i m i s s e
n in: S t r e v
e n 84 (2017), 278-279
latest changes here:
|
|
