DE REGEL
VAN AUGUSTINUS
ingeleid door Kees Fens,
vertaald door Vincent Hunink
Athenaeum-Polak
& Van Gennep, Amsterdam 2005

ISBN 90 253 0212 2; geb.64
p.; EUR 9,95
De 'Regel van Augustinus' is de
belangrijkste voorganger van de meer bekende kloosterregel van Benedictus,
die ik eerder vertaalde. Augustinus schreef zijn Praeceptum in 397 voor
zijn monastieke gemeenschap in Noord-Afrika. In de tekst staan aanwijzingen voor
een geordend gezamenlijk leven. Het gaat hierbij niet zozeer om geboden en
verboden, maar om meer algemene principes: hoe moet je je gedragen tegenover
elkaar? Hoe om te gaan met verliefdheid en bezitsdrang? Hoe zit het met de
leiding? Waar is het in het samenleven van monniken nu eigenlijk om te
doen?
Natuurlijk kom je er niet
met mooie principes, maar moeten er ook concrete regels komen voor de indeling
van de dag, de verdeling van het werk en de precies te zeggen of zingen psalmen.
Enkele praktische Augustijnse regels zijn verzameld in een tweede, kort
geschrift op naam van Augustinus, de Ordo Monasterii. Waarschijnlijk is
deze tekst grotendeels niet van Augustinus zelf, maar van zijn vriend Alypius.
Nog tijdens Augustinus' leven, of anders korte tijd later, werd van deze
beide teksten een versie voor vrouwenkloosters gemaakt. In sommige details
wijken die af van de oorspronkelijke versies voor mannen.
Een derde tekst die
meestal tot het grote geheel van 'de regel van Augustinus' wordt gerekend is de
zogeheten Obiurgatio, een scherp kritische brief van Augustinus aan een
vrouwencommunauteit die in opstand kwam tegen haar overste. Ook hier bepleit
Augustinus voor hem centrale waarden als eenheid en harmonie, samenwerking en
gehoorzaamheid.
Als vervolg op de
vertaling van de Regel van Benedictus geeft
Athenaeum-Polak & Van Gennep nu ook de Regel van Augustinus uit. De nieuwe
vertaling is nadrukkelijk bedoeld voor een niet-Augustijns, niet monastiek, maar
algemeen literair publiek. Ze wil de oude teksten, die voor velen moeilijk
toegankelijk zijn, opnieuw ontsluiten.
Een inleidend essay door
Augustinus-liefhebber Kees Fens wijst lezers de weg naar een eigentijdse
interpretatie van de teksten.
Het boek is inmiddels
uitverkocht en wordt voorlopig niet herdrukt.
FRAGMENT
Conflicten
(6) (M)
Maak
in het geheel geen ruzie of beëindig ruzies zo snel mogelijk. Anders groeit de
woede nog uit tot haat en maakt ze de splinter tot een balk
en de ziel tot moordenaar. Want zo staat het er: 'Wie zijn broeder
haat is een moordenaar.'
Wie
een ander met beledigingen, lelijke woorden of zelfs beschuldigingen heeft
gekwetst, moet ervoor zorgen zo snel mogelijk weer goed te maken wat hij heeft gedaan.
En degene die is gekwetst vergeeft hem dan zonder mitsen en maren. Was de
kwetsing over en weer, dan vergeven ze elkaar over en weer hun schuld. Dit is
vooral met het oog op uw gebed: hoe vaker u het bidt, des te zuiverder moet het
zijn.
Liever trouwens een driftkop die snel om vergeving vraagt zodra
hij beseft dat hij een ander onrecht heeft gedaan, dan een binnenvetter die zich
er maar moeilijk toe kan zetten vergiffenis te vragen. Maar als iemand nooit om
vergiffenis wil vragen of dit niet van harte doet, is het zinloos dat hij in het
klooster zit, ook al wordt hij er niet uitgezet.
Spreek
daarom geen harde woorden. En zijn ze u eenmaal over de lippen gekomen, deins er
dan niet voor terug diezelfde lippen te gebruiken voor het genezende woord: ze
brachten ook de wonde toe.
Conflicten
(6) (V)
Maak
in het geheel geen ruzie of beëindig ruzies zo snel mogelijk. Anders groeit de
woede nog uit tot haat en maakt ze de splinter tot een balk en de ziel tot
moordenaar. Want het Schriftwoord 'Wie zijn broeder haat is een moordenaar'
heeft niet alleen betrekking op mannen, maar tegelijk met de mannelijke sekse, die door
God het eerst is gemaakt, heeft ook de vrouwelijke sekse dit voorschrift
gekregen.
Wie
een ander met beledigingen, lelijke woorden of zelfs beschuldigingen heeft
gekwetst, moet ervoor zorgen denken om weer goed te maken wat zij heeft gedaan,
zo snel mogelijk.
En degene die is gekwetst vergeeft haar dan zonder mitsen en maren. Was de
kwetsing over en weer, dan vergeven ze elkaar over en weer hun schuld. Dit is
vooral met het oog op uw gebed: hoe vaker u het bidt, des te heiliger moet het
zijn.
Liever
trouwens ieen driftkop die snel om vergeving vraagt zodra
zij beseft dat zij een ander onrecht heeft gedaan, dan een binnenvetster die
zich er maar moeilijk toe kan zetten vergiffenis te vragen. Maar wil iemand haar
zuster niet vergeven, dan hoeft zij niet te hopen dat haar gebed iets uithaalt.
En als een zuster nooit om vergiffenis wil vragen of dit niet van harte doet, is
het zinloos dat zij in het klooster zit, ook al wordt zij er niet uitgezet.
Spreek
daarom geen harde woorden. En zijn ze u eenmaal over de lippen gekomen, deins er
dan niet voor terug diezelfde lippen te gebruiken voor het genezende woord: ze
brachten ook de wonde toe.
RECENSIES
'(...)Kees Fens zorgde voor een informatieve
inleiding van hoog literair gehalte, de vertaler geeft nog meer ter zake
informatie in zijn nawoord. naast de meer uitvoerige en eveneens uitstekende
uitgave van de befaamde Augustinus-kenner T. van Bavel, is dit een welkome
uitgave die zich richt op een breed publiek.'
GM
in Benedictijns Tijdschrift 66, 2005, 186
'zeer
mooie, en rustige vertaling(...)
(...)
neem en lees!'
Jaques D e B i e in: Hermeneus 78, 2006,49-50
(Over
de vertaling van De regel en de vertaling van De
Psalm tegen de Donatisten:
'De beide aanwinsten van Augustinus over deze onderwerpen hebben de kennis van
de kerkvader in het Nederlandse taalgebied verrijkt'
K. v a n d e r Z w a a g in: Reformatorisch Dagblad, 8
februari 2006
'(...)
Met een samenvatting van twee à drie pagina's van de belangrijkste punten uit
de cultuurhistorische context zou De regel van Augustinus nog
toegankelijker zijn geweest voor een publiekmvan niet-specialisten. Het zou op
zijn minst heel prettig zijn geweest als er in het voor- of nawoord iets
specifieker op de dateringen van de diverse onderdelen van de Augustijnse regel
was ingegaan (...) Huninks grote verdienste is dat hij de vijf teksten voor het
eerst tezamen in een zeer goed en vlot leesbare Nederlandse vertaling
beschikbaar heeft gemaakt. Net als zijn eerdere vertaling van de Regula
Benedicti zal ook De regel van Augustinus zijn weg naar het grote
publiek vinden.'
Pascal B e r t r a n d in: Madoc, 2006, p.
108-110.
'(...) Vincent Hunink bezorgt van deze
eenvoudige werkjes een heldere en eenvoudige vertaling, met af en toe een vlotte
uitschieter zoals "zonder mitsen en maren" vergiffenis schenken (voor "zonder
discussie")'
Uit de recensie door J e f E c t o r in De
Leeswolf
11/9, december 2005, 748
VOLLEDIGE TEKST
De volledige tekst van Tacitus, Leven
van Agricola en De Germanen, vertaald en toegelicht door Vincent Hunink,
Athenaeum - Polak & Van Gennep, Amsterdam 2000; 2e druk als Salamander Klassiek,
Amsterdam 2006 is op deze site
beschikbaar. Iedereen wordt van harte uitgenodigd om de tekst te downloaden en
te lezen.
Wilt u fragmenten van de tekst overnemen in een commerciële uitgave,
dan is toestemming van de uitgever nodig (Singel 262, 1016 AC Amsterdam). Een
berichtje
naar mij wordt sowieso op prijs gesteld ! Het is voor mij aardig om te horen
wat er met deze tekst gebeurt.
Gebruik
onderstaande link om het bestand te downloaden.
download De regel van Augustinus
als ebook (epub)
LINKS
Andere
Augustinus-bijdragen op VincentHunink.nl
Naar
vertaling Regel van Augustinus door T van Bavel (Kies voor Nederlands ->
Regel. Hier ook Latijnse tekst).
Naar de site van het Augustijns
Instituut Eindhoven
latest changes here:
19-09-2012 10:30
|