VincentHunink

HOME | VERTALINGEN | ALLE PUBLICATIES | INDEX | CONTACT

AUGUSTINUS
DE REGEL

herziene, tweetalige uitgave (Latijn-Nederlands)
vertaald door Vincent Hunink
met een inleiding door Paul van Geest,
uitgeverij Noordboek, Gorredijk 2024
ISBN  97894 64711479; geb. 136 p.

De 'Regel van Augustinus' is de belangrijkste voorganger van de meer bekende kloosterregel van Benedictus. Augustinus schreef zijn Praeceptum in 397 voor zijn monastieke gemeenschap in Noord-Afrika. In de tekst staan aanwijzingen voor een geordend gezamenlijk leven. Het gaat hierbij niet zozeer om geboden en verboden, maar om meer algemene principes: hoe moet je je gedragen tegenover elkaar? Hoe om te gaan met verliefdheid en bezitsdrang? Hoe zit het met de leiding? Waar is het in het samenleven van monniken nu eigenlijk om te doen? 

Natuurlijk kom je er niet met mooie principes, maar moeten er ook concrete regels komen voor de indeling van de dag, de verdeling van het werk en de precies te zeggen of zingen psalmen. Enkele praktische Augustijnse regels zijn verzameld in een tweede, kort geschrift op naam van Augustinus, de Ordo Monasterii. Waarschijnlijk is deze tekst grotendeels niet van Augustinus zelf, maar van zijn vriend Alypius. Nog tijdens Augustinus' leven, of anders korte tijd later, werd van deze beide teksten een versie voor vrouwenkloosters gemaakt. In sommige details wijken die af van de oorspronkelijke versies voor mannen.

Een derde tekst die meestal tot het grote geheel van 'de regel van Augustinus' wordt gerekend is de zogeheten Obiurgatio, een scherp kritische brief van Augustinus aan een vrouwencommunauteit die in opstand kwam tegen haar overste. Ook hier bepleit Augustinus voor hem centrale waarden als eenheid en harmonie, samenwerking en gehoorzaamheid.

Een inleidend essay door Augustinus-kenner Paul van Geest wijst lezers de weg naar een eigentijdse interpretatie van de teksten.

Eerste uitgave (met een inleiding door Kees Fens)
 uitgeverij Athenaeum-Polak & Van Gennep, Amsterdam 2005

FRAGMENT

Conflicten (6) (M)

Maak in het geheel geen ruzie of beëindig ruzies zo snel mogelijk. Anders groeit de woede nog uit tot haat en maakt ze de splinter tot een balk en de ziel tot moordenaar. Want zo staat het er: 'Wie zijn broeder haat is een moordenaar.'

Wie een ander met beledigingen, lelijke woorden of zelfs beschuldigingen heeft gekwetst, moet ervoor zorgen zo snel mogelijk weer goed te maken wat hij heeft gedaan. En degene die is gekwetst vergeeft hem dan zonder mitsen en maren. Was de kwetsing over en weer, dan vergeven ze elkaar over en weer hun schuld. Dit is vooral met het oog op uw gebed: hoe vaker u het bidt, des te zuiverder moet het zijn.

Liever trouwens een driftkop die snel om vergeving vraagt zodra hij beseft dat hij een ander onrecht heeft gedaan, dan een binnenvetter die zich er maar moeilijk toe kan zetten vergiffenis te vragen. Maar als iemand nooit om vergiffenis wil vragen of dit niet van harte doet, is het zinloos dat hij in het klooster zit, ook al wordt hij er niet uitgezet.

Conflicten (6) (V)

Maak in het geheel geen ruzie of beëindig ruzies zo snel mogelijk. Anders groeit de woede nog uit tot haat en maakt ze de splinter tot een balk en de ziel tot moordenaar. Want het Schriftwoord 'Wie zijn broeder haat is een moordenaar' heeft niet alleen betrekking op mannen, maar tegelijk met de mannelijke sekse, die door God het eerst is gemaakt, heeft ook de vrouwelijke sekse dit voorschrift gekregen.

Wie een ander met beledigingen, lelijke woorden of zelfs beschuldigingen heeft gekwetst, moet ervoor zorgen denken om weer goed te maken wat zij heeft gedaan, zo snel mogelijk. En degene die is gekwetst vergeeft haar dan zonder mitsen en maren. Was de kwetsing over en weer, dan vergeven ze elkaar over en weer hun schuld. Dit is vooral met het oog op uw gebed: hoe vaker u het bidt, des te heiliger moet het zijn.

Liever trouwens ieen driftkop die snel om vergeving vraagt zodra zij beseft dat zij een ander onrecht heeft gedaan, dan een binnenvetster die zich er maar moeilijk toe kan zetten vergiffenis te vragen. Maar wil iemand haar zuster niet vergeven, dan hoeft zij niet te hopen dat haar gebed iets uithaalt. En als een zuster nooit om vergiffenis wil vragen of dit niet van harte doet, is het zinloos dat zij in het klooster zit, ook al wordt zij er niet uitgezet.

Spreek daarom geen harde woorden. En zijn ze u eenmaal over de lippen gekomen, deins er dan niet voor terug diezelfde lippen te gebruiken voor het genezende woord: ze brachten ook de wonde toe.  

RECENSIES (uitgave 2005)

'(...)Kees Fens zorgde voor een informatieve inleiding van hoog literair gehalte, de vertaler geeft nog meer ter zake informatie in zijn nawoord. naast de meer uitvoerige en eveneens uitstekende uitgave van de befaamde Augustinus-kenner T. van Bavel, is dit een welkome uitgave die zich richt op een breed publiek.'
GM in Benedictijns Tijdschrift 66, 2005, 186

'zeer mooie, en rustige vertaling (...)
(...)
neem en lees!'
Jacques D e  B i e  in: Hermeneus 78, 2006,49-50

(Over de vertaling van De regel en de vertaling van De Psalm tegen de Donatisten:
'De beide aanwinsten van Augustinus over deze onderwerpen hebben de kennis van de kerkvader in het Nederlandse taalgebied verrijkt'
K. v a n  d e r  Z w a a g  in: Reformatorisch Dagblad, 8 februari 2006

'(...) Met een samenvatting van twee à drie pagina's van de belangrijkste punten uit de cultuurhistorische context zou  De regel van Augustinus nog toegankelijker zijn geweest voor een publiekmvan niet-specialisten. Het zou op zijn minst heel prettig zijn geweest als er in het voor- of nawoord iets specifieker op de dateringen van de diverse onderdelen van de Augustijnse regel was ingegaan (...) Huninks grote verdienste is dat hij de vijf teksten voor het eerst tezamen in een zeer goed en vlot leesbare Nederlandse vertaling beschikbaar heeft gemaakt. Net als zijn eerdere vertaling van de Regula Benedicti zal ook De regel van Augustinus zijn weg naar het grote publiek vinden.'
Pascal   B e r t r a n d  in: Madoc, 2006, p. 108-110.

'(...) Vincent Hunink bezorgt van deze eenvoudige werkjes een heldere en eenvoudige vertaling, met af en toe een vlotte uitschieter zoals "zonder mitsen en maren" vergiffenis schenken (voor "zonder discussie")'
Uit de recensie door J e f   E c t o r  in De Leeswolf  11/9, december 2005, 748

latest changes here: 26 maart 2024

HOME VH / vincenthunink.nl

(c) 2025 V. Hunink

copyright statement  / contact