Tevergeefs, Vleierijen,
kloppen jullie bij mij aan, ik heb jullie
niet meer nodig.’ Met deze woorden
zet Martialis de nieuwe tijd, het bewind van
Trajanus, af tegen het autocratische regime
van diens gevreesde voorganger Domitianus.
Sterker nog, de nieuwe keizer is niet van blanditiae
gediend. Hij is geen dominus et deus,
zoals Domitianus zich liet noemen, maar een
rechtvaardige senator!
Het pensum Latijn voor 2022
omvat, naast een aantal gedichten van
Martialis, brieven van Plinius en fragmenten
uit zijn Panegyricus. Bij elkaar
bieden deze teksten een interessante kijk op
het leven onder Domitianus, Nerva en
Trajanus. Mede vanwege de moeilijkheidsgraad
van de Panegyricus hebben de auteurs
ervoor gekozen de lectuur van de teksten te
beginnen met Plinius’ brieven, zodat de
leerlingen, wanneer ze de Panegyricus
gaan lezen, al enige ervaring met Plinius
hebben opgedaan. De epigrammen van Martialis
komen als laatste, maar het verdient zeker
aanbeveling deze, waar mogelijk, in
samenhang met brieven van Plinius te
behandelen.
Naast de Latijnse en vertaalde teksten die
het examen voorschrijft, bevat het boek
hoofdstukken waarin cultuurhistorische
achtergronden en genre uitvoerig
worden behandeld. Met de vertaalopgaven
(9 stuks) kunnen de leerlingen oefenen voor
de vertaling op het Centraal Examen. De
laatste hoofdstukken bevatten overzichten
van literaire termen, metriek, grammatica,
de officiële omschrijving van de examenstof
en de exameneisen uit de
syllabus CE Latijn 2022 en de alfabetische
basiswoordenlijst. De docentenhandleiding
bevat een lijst van te raadplegen
literatuur.
De auteurs van Frustra,
Blanditiae! zijn ons vaste team Ton
Jansen en Fanny Struyk, en Vincent
Hunink, die ook dit jaar de ‘teksten
in vertaling’ en de daarbij behorende vragen
voor zijn rekening heeft genomen.
Onlangs,
toen ik had gesproken voor de viervoudige
kamer van de Honderdmannen,moest
ik eraan denken dat ik als jongeman
eveneens voor de vier kamers een speech heb
gehouden. En zoals gewoonlijk
gingen mijn gedachten verder. Ik begon na te
gaan met wie ik in dit proces heb
samengewerkt, en met wie in dat proces
vroeger. Ik was de enige die in beide
heeft gesproken.
Zóveel
wisselt er steeds door de kwetsbaarheid van de
sterfelijke natuur of de
onbestendigheid van het lot. Sommige van de
sprekers van toen zijn overleden,
anderen in ballingschap. De een moest het
zwijgen ertoe doen vanwege leeftijd
of gezondheid, de ander geniet vrijwillig van
een heerlijk leven in rust.
Spreker A voert nu een leger aan, spreker B
heeft zijn gewone carrière
opgegeven voor vriendschap met de keizer.
En wat
is er veel veranderd bij mijzelf! Door mijn
praktijk als redenaar ben ik verder
gekomen, in gevaren geraakt en opnieuw verder
gekomen. Vriendschap met goede
mensen heeft me voordeel gebracht, en nadeel,
en brengt nu weer voordeel. Als
je de jaren telt, is het maar korte tijd, maar
tel je alle verwikkelingen, dan
lijkt het een heel leven. En we kunnen er een
les uit trekken: nooit wanhopen
en nergens op vertrouwen, nu we zien dat alles
voortdurend wijzigt en
verschuift in een vliegensvlugge cyclus.
Voor mij
is het heel gewoon al mijn gedachten met je te
delen, en je dezelfde regels en
voorbeelden te stellen als mezelf. Precies de
reden van deze brief!
