VincentHunink



HOME VERTALINGEN | ALLE PUBLICATIES | INDEX | CONTACT





HET VOLK AAN ZET

Atheense democratie en maritieme macht
geanalyseerd door Pseudo Xenofon
('de oude oligarch')

vertaald door Vincent Hunink
ingeleid door Fik Meijer
Uitgeverij Parthenon, Almere 2011


ISBN 978 90 79578 269; 75 p.; EUR 11,90


 

Op naam van de Griekse schrijver Xenophon (ca. 400 v.Chr.) staat een kort, intrigerend traktaatje over het klassieke Athene en zijn macht. Het is een pamflet met een sterk conservatieve politieke kleur. De auteur laat zien dat hij de Atheense democratie allesbehalve een goed systeem vindt, maar dat die 'foute' bestuursvorm in Athene wel erg efficiënt is ingericht. De democratie van Athene houdt zichzelf in stand door het machtsoverwicht van de Atheense vloot.

In dit traktaat, dat wel bekend staat als 'de oude Oligarch' komt een visie naar voren, die haaks staat op het verheerlijkende beeld van Athene van Perikles (in zijn beroemde rede uit het werk van Thucydides). Het vormt daar zelfs een mooie aanvulling bij.

In eenvoudig, bijna spreektaal-Grieks zet de auteur zijn grieven en kritiek uiteen. Hij legt vaak de vinger op de zere plek en biedt treffende analyses, die ook volgens veel moderne historici hout snijden. Vanwege de politieke kleur en de onklassieke stijl is het geschrift vaak versmaad of terzijde gelaten.

Hoogste tijd dus om hier wat aan te veranderen. Fik Meijer, emeritus hoogleraar Oude Geschiedenis aan de UvA en bekend auteur van boeken over de oudheid (zoals over Gladiatorenspelen en wagenrennen, en het veelgelezen Keizers sterven niet in bed) verzorgt een uitgebreide inleiding op het traktaat. Vincent Hunink geeft de Griekse tekst en een frisse Nederlandse vertaling.




FRAGMENT

'Wat betreft het politieke systeem van de Atheners, dat ze daar zo'n soort systeem hebben gekozen, dat keur ik niet goed. En wel hierom: door die keuze hebben ze ervoor gekozen dat de slechten er beter aan toe zijn dan de goeden. Daarom keur ik dat dus niet goed.
Maar nu ze er eenmaal zo over denken, houden ze dat systeem goed in stand en doen ze alles goed waarmee ze volgens de rest van de Grieken in de fout gaan. Dat zal ik nu laten zien.

Ten eerste zal ik dan het volgende zeggen. Het is terecht dat de armen en het volk daar meer lijken te hebben dan de edelen en de rijken. En wel hierom: het is het volk dat de schepen bemant en dat de stad macht geeft, en stuurlui en bootslui en kapiteins van vijftigriemers en onderstuurlui en scheepsbouwers, dát zijn de mensen die de stad macht geven, veel meer dan de infanterie en de edelen en de goeden. Zo liggen de zaken dus en daarom lijkt het terecht dat iedereen deelheeft aan de bestuursfuncties door loting of verkiezing en dat elke burger die dat wil het recht van spreken heeft.

Verder zijn er publieke functies die veiligheid geven als ze goed vervuld worden, en die als ze niet goed vervuld worden gevaar opleveren voor het hele volk, en aan die functies wil het volk helemaal geen deel hebben. Ze vinden niet dat ze door loting deel moeten hebben aan de functies van generaal of hoofd van de cavalerie. Het volk begrijpt namelijk dat het er meer mee gebaat is als het die functies niet zelf vervult maar laat vervullen door de meest capabele mensen. Maar publieke functies die betaald worden, waar je thuis voordeel van hebt, die functies wil het volk vervullen.

Verder wekt het bij sommigen verbazing dat zij overal meer overlaten aan de slechten en de armen en de gewone man dan aan de goeden. Maar juist daardoor zal blijken dat zij de democratie in stand houden. Want de armen en de gewone man en de minderen, als die er goed aan toe zijn en als er veel van dat soort lui komen, dan zullen ze de democratie uitbreiden. Maar gaat het goed met de rijken en de goeden, dan versterkt de gewone man juist zijn eigen tegendeel! (...) '

 



RECENSIES


'...de Oude Oligarch aangeduide brompot, wiens pamflet onlangs door Vincent Hunink in aangenaam Nederlands is vertaald.'

J o n a   L e n d e r i n g   in NRC Handelsblad 12 augustus 2011


 


latest changes here: 017-09-2017



HOME VH / vincenthunink.nl

(c) 2017 V. Hunink

copyright statement  / contact