VincentHunink



HOME VERTALINGEN | ALLE PUBLICATIES | INDEX | CONTACT






 

 

 


TACITUS
In moerassen en donkere wouden
De Romeinen in Germanië

Tacitus

vertaald door Vincent Hunink
ingeleid en toegelicht door Jona Lendering

Athenaeum-Polak & Van Gennep, Amsterdam 2015
(2e druk ebook) (3e druk 2015)


ISBN 978 90  253 0454 6; € 19,99


 


 


Tacitus (ca. 55-117) beschrijft zijn grote geschiedwerken meestal de politieke realiteit. Daarnaast richt hij zijn aandacht ook op onherbergzaam gebied aan de randen van het rijk, waar een beschaafd Romein eigenlijk niets te zoeken had. Lezen we Tacitus' teksten over Germanië in één bundel bij elkaar, dan ontstaat een uniek beeld van het barre, noordelijke deel van Europa in de Romeinse tijd.
 
Dit boek, dat vertalingen bevat van delen uit de Annalen, de Historiën en De Germanen, biedt een gedetailleerde beschrijving van de Germanen en het gebied waar ze wonen en van Romeinse militaire avonturen daarbinnen. In moerassen en donkere wouden laat zien dat de Germanen primitieve, bierdrinkende dobbelaars zijn. Maar ook onvervaarde krijgers, voor wie de Romeinen maar beter kunnen oppassen. Tacitus vertelt over muiterijen en opstanden, ook binnen Romeinse legers, over wrede moordpartijen en complotten in de woeste landen voor en achter de Rijn. Geen wonder misschien dat Rome daarop nooit volledig greep kreeg.

De vertaling omvat de eerder uitgebrachte teksten uit Tacitus' Germania en Historiën, en nieuw vertaalde teksten uit de Annalen.  Het materiaal is natuurlijk herzien voor deze nieuwe uitgave.

Alle teksten worden deskundig toegelicht door Jona Lendering




 




FRAGMENT



 


Strafexpeditie tegen de Marsi

[Ann. 1,50-51]

 

[14 n.Chr.]

 

(#50) De Germanen hadden lang vrij spel, en redelijk dichtbij, doordat wij niets konden doen. Eerst door publieke rouw vanwege het verlies van Augustus, later door twist en onmin. Maar dan dringen de Romeinen in ijlmars door het Caesische woud, tot achter de door Tiberius begonnen grenslinie, waar ze hun kamp opslaan. Voor- en achterkant afgeschermd door een wal, de flanken door boombarricaden.
 
Vandaar doorkruist hij donkere bosschages en pleegt overleg: welk van de twee wegen nemen? De korte, normale of juist de slechter begaanbare, minder courante, waar de vijand dan ook geen bewaking heeft? Met de keuze voor de langere route wordt voor het overige het tempo opgevoerd. Verspieders hebben namelijk bericht dat het die nacht voor de Germanen feest is, met plechtige maaltijden en spektakel.
 
Caecina krijgt bevel met lichtbewapende cohorten vooruit te gaan en een doorgang door de bossen te banen. Legioenen volgen kort daarachter.

Gelukkig was het een heldere sterrennacht en men bereikte de dorpen van de Marsi. Rondom posten uitgezet. De mensen lagen er nog altijd her en der, op aanligbedden, naast tafels. Geen spoor van zorg, nergens vooruitgeschoven bewaking, een zootje ongeregeld zonder angst voor oorlog. En vrede? Hooguit de loomheid van een futloze dronkemansbende.

(#51) De legioenen willen wel, en voor ravage op zo groot mogelijke schaal verdeelt Germanicus ze in vier wigvormen. En verwoest een gebied van vijftig mijl te vuur en te zwaard. Sekse noch leeftijd is reden voor medelijden. Gewone en gewijde zaken, en ook het bij die stammen meest beroemde heiligdom, dat ze Tanfana noemen, worden met de grond gelijk gemaakt. Zonder gewonden onder de soldaten, die alleen half slapenden, ongewapenden en doelloos zwervende figuren hadden afgeslacht.
 
Dat bloedbad schudde de Bructeri, Tubantes en Usipetes wakker. Die bezetten de bosschages waardoor het leger terug moest. Dat besefte de aanvoerder, die aantrad voor mars én strijd. Deel van de cavalerie en cohorten hulptroepen voorop, daarachter het Eerste legioen, bagage in het midden, met links het Eenentwintigste en rechts het Vijfde, rugdekking door het Twintigste legioen. Daarachter nog overige bondgenoten.
 
Zolang de kolonne in de bossen uitdijt verroeren de vijanden zich niet. Dan beperkte aanvallen op flanken en front, terwijl ze de achterhoede de volle laag geven.

De dichte hordes Germanen dreigden de cohorten lichtgewapenden te ontwrichten. Toen reed Germanicus naar het Twintigste en riep hun met luider stem toe. Ja, dit was nu het moment hun muiterij weer goed te maken. Dus vooruit, snel die schuld omzetten in eervolle daden!
 
De strijdlust laaide op en met één beweging breken ze door de vijand heen, drijven hem naar open terrein, slachten hem af. Tegelijk wisten de troepen aan kop van de stoet de bossen uit te geraken en aansluitend een versterkt kamp aan te leggen.

Daarna geen incidenten meer bij de terugtocht en zo komen de soldaten in hun winterkwartieren. Met zelfvertrouwen vanwege het recente optreden, de eerdere acties zijn al vergeten.


 


 x x
x x x 
x

 

 


 




RECENSIES



Een prachtige, lovende recensie door P i e t e r   S t e i n z   in NRC Handelsblad van 17 april 2015, Boeken p.1


'Deze verzameling van alles wat de Romeinse literator Tacitus over de Germanen heeft geschreven, is voortreffelijk vertaald.'

'Tacitus was dus in de eerste plaats schrijver, en daarom mag hij zich gelukkig prijzen met een vertaler als Vincent Hunink, die veel gevoel heeft voor het ‘experimentele’ proza van de meester. Hij is net als Tacitus zuinig met voegwoorden en bijwoorden en ook lidwoorden zijn schaars. Waardoor het tempo hoog blijft en de lezer keer op keer verrast wordt… '


'Het is allemaal kernachtig en met veel respect voor het oorspronkelijke Latijn vertaald door Hunink, die de verschillende fragmenten bovendien inleidt met uitstekend historisch commentaar. Voor degenen die de afgelopen jaren zijn eerdere vertalingen van de Germania en de Historiae hebben aangeschaft, zijn de doublures van In moerassen & donkere wouden misschien een tegenvaller. Maar het moet gezegd: ze winnen aan kracht in een thematische context. En de 65 bladzijden Annales-vertaling wekken hoge verwachtingen voor het grote werk dat Hunink de komende jaren moet verzetten: de integrale vertaling van de Annales , die van Tacitus ook in het Nederlands een literaire grootheid zal maken.'
 

Volledige recensie hier.


===

Recensie (digitaal) door Karin Nullamento op Jalta.nl (maart 2015). Daarin veel aandacht voor de ideologische component in T's teksten en de receptie ervan


===


Mooie, twee pagina's grote weergave van interview met P e t e r   D e u r l o   in   De Gelderlander, zaterdag 9 mei 2015, Spectrum p. 4-5.


Voor volledige PDF klik hier.


===


Historisch gerichte bespreking door W o u t e r   v a n   D i j k  op  h e r e d i t a s n e x u s. c o m:
http://www.hereditasnexus.com/in-moerassen-en-donkere-wouden-tacitus/

Citaat over de vertaling (aan het slot van de bespreking:) " Daarbij is Vincent Hunink er fantastisch in geslaagd Tacitus’ kenmerkende schrijfstijl te vatten in een prachtige bondige vertaling."

===


uit de bespreking op archeologienederland.nl door  P  i e n   H o r d i j k:


'
Oordeel: Hunink heeft een prachtige vertaling gemaakt die vlot leest. Na de inleiding volgt eerst een chronologische tijdlijn. Aan het eind van het boek is een uitvoerige verklarende namenlijst opgenomen. Het commentaar dat door Lendering bij de fragmenten geleverd wordt leest eveneens zeer prettig en biedt een brede context. Daarnaast maakt dit commentaar treffend duidelijk wat als feitelijk dan wel als fictief kan worden aangenomen. Mede door deze toelichting vormt de vertaling een mooie nieuwe aanwinst die het verdient om gelezen te worden. Naast historici, classici en archeologen is het ook een aanrader voor mensen die kennis willen maken met de interessante teksten van Tacitus.'


klik hier voor link naar volledige tekst

===

uit een fijne recensie in het  Nederlands Dagblad van vr 29 mei 2015 door M a r c   J a n s s e n s:

'Zo blijven veel feiten overeind, maar is de inkleuring vaak van Tacitus zelf. Die inkleuring is overigens wel heerlijk om te lezen en komt in de vertaling van Vincent Hunink prachtig tot uiting.'
...
'... luidt het in de adequate vertaling van Hunink.Vaak kenmerkt zijn vertaling zich door een soort staccato-Nederlands dat het geheel vaart geeft,maar ook aansluit bij het lastige, compacte Latijn van Tacitus.'
...
'Tacitus lezen in de vertaling van Hunink is een feest en biedt bijvoorbeeld aardige achtergrondinformatie over de vraag waarom de brug van de A50 tussen de knooppunten Ewijk en Valburg over de Waal sinds 2011 de ‘Tacitusbrug’ heet. Een brug in dit gebied vormde het decor waar de Romeinse generaal Cerialis en de Bataafse leider Civilis elkaar voor vredesgesprekken ontmoetten.'

klik hier voor link naar volledige tekst





latest changes here:



 

 

 

HOME VH / vincenthunink.nl

(c) 2017 V. Hunink

copyright statement  / contact