VincentHunink.nl

Catullus

 woordenlijst op enkele gedichten

ONGEPUBLICEERDE  TEKST
gemaakt door Dr. Joachim Lukoschus
voor op- en aanmerkingen, neem s.v.p. contact op

CATULLUS, CARMINA 5, 8, 11, 37, 51, 85

5.1       vivamus                      :   coni. adhortativus (Retin. p. 77); vertaal met “laten wij …”,

    net zoals bij amemus (r. 1) en aestimemus (r. 3)

.3         aestimare + gen.         =  waard achten, schatten op de waarde van

.4         occidĕre                      =  1. ondergaan, 2. ten onder gaan

.5         cum + indic.                =  wanneer

            semel                          =  eenmaal

            lux, luces                    =  1. (dag)licht, 2. leven(slicht)

.7         basium                                    =  kus(hand)

            mille                            =  1. duizend, 2. duizendtal (m.v.: milia, -iorum, zie r. 10)

.8         altera, secunda           :   congrueert met basia (r. 7)

.9         usque                          =  zonder ophouden

.11       sciamus                       :   nl. illa (r. 11), hetgeen verwijst naar …

.12       aut                              =  of (veeleer)

.13       sciat                            :   coni. die niet afhangt van cum (r. 13), maar die wordt gebruikt

                                                   omdat de bijzin cum … basiorum afhangt van een bijzin die al

                                                   een coni. heeft, nl. possit (r. 12); voor cum + indic. zie ad r. 5.

            basiorum                    :   gen. partitivus (Retin. p. 98, no. 2) bij tantum (r. 13)

8.1       Catulle                                    :   vocativus, de dichter spreekt zichzelf toe

            desinas                        :   coni. adhortativus (zie ad c. 5, r. 1) of optativus (Retin. p. 77 -

    vertaal met “moge jij ..), net zoals bij ducas (r. 2)

.2         quod                           :   relativum (met ingesloten antecedent) dat de A is van een AcI

            perire                          =  verloren gaan

            perdĕre                       =  verliezen

            ducĕre                         =  1. voeren, leiden, 2. denken, beschouwen als

.3         fulsēre                         :   nevenvorm van fulsērunt, pf. van fulgēre = schitteren, stralen

            candidus                     =  1. stralend wit, 2. zuiver, helder, 3. gelukkig

.5         nobis                           :   dativus auctoris (Retin. p. 98, no. 4); vertaal het woord alsof

    er stond a nobis; de 1^e persoon m.v. is vreemd naast de 2^e per-

    soon e.v. (tu) in r. 7, etc. en naast de vocativus Catulle in r. 1

.6         ibi                               :   nl. daar, quo pulla ducebat (r. 4), en dat is …

            fieri                             =  gebeuren, gedaan worden

.9         iam non                      =  niet meer

            inpotens                      =  1.  machteloos, 2. onbeheerst

            noli                             :   imper. e.v. van nolle =  niet willen

.10       quae                            :   kan twee vormen zijn van het relativum, nl. 1. nom. vr. e.v. of

                                                   2. acc. onz. m.v.; in het eerste geval verwijst het naar illa (r.

    9) = …, in het tweede geval naar iocosa (r. 6) = …

            sectare                                    :   imper. e.v. van het deponens sectari = najagen

.13       requirĕre                     =  opzoeken

.15       quae                            :   vrouwelijke vorm van qui = welke?, de bijvoeglijke vorm van

                                                    quis (r. 16) = wie?

            manēre                       =  1. blijven, 2. wachten, 3. te wachten staan (normaliter is het:

    manēre + acc., in plaats van + dat.)

.16       vidēri + dat.                =  toeschijnen aan

.17       cuius … dicēris           :   NcI (Retin. p. 87, no. 1) met in de persoonsvorm ingesloten N

11.1     Furi, Aureli                 :   vocativi

            comes, -mites              =  metgezel, kameraad

.2         sive                             =  zij het dat – N.B.: in r. 2 t/m 12 worden 4 mogelijke situaties

                                                   geschetst (4 keer sive …) waarin Furius en Aurelius comites

                Catulli zijn; in r. 13-14 wordt dan aangegeven hoe Furius en

                Aurelius zich in die situaties gedragen; in r. 15-16 wordt dan

    gevraagd of zij iets willen doorgeven; in r. 17-24 wordt ten-

    slotte aangegeven wat dat is.

            Indi, -dorum               =  (het land van de) Indiërs

.3         litus, -tora                   =  kust, strand

            longē                           :   verbid dit bijwoord van longus met resonante (r. 3)

.3-4     resonante … unda      :   abl. absolutus

.5         in + acc.                      :   vul in gedachten aan penetrabit (zie r. 2)

            -ve                              =  of

            mollis, -le                    =  1. zacht, 2. verwijfd (zie noot 4, p. 255 van “Brons”)

.6         seu                              =  of – N.B.: seu koppelt de Sagae of Parti samen met de

                                                   Hyrcani of Arabae; alle vier de volkeren hangen af van

                                                   het woord in + acc. (r. 5)

.8         aequor, -ora               =  (gladde) zee(oppervlak)

.9         trans + acc.                 =  over, naar de overzijde van

.10       visĕre                          =  gaan bezoeken

.13       haec                            :   nl. de in het voorafgaande beschreven mogelijke situaties; zij

                                                   vormen het object van temptare (r. 14)

.14       quae-cumque              :   onz. m.v. van qui-cumque =  wie ook maar

caelites (pl.)                =  hemelingen

.15       pauci (pl.)                   =  weinig

.16       dictum                        =  woord

.17       vivat, valeat               :   coni. adhortativi (zie ad 5.1) of optativi (zie ad 8.1)

.18       complecti                    =  omarmen

.20       ilia (pl.)                       =  lendenen

.21       ante (adv.)                  =  eerder, vroeger

.22       illius                            :   genitivus e.v. van illa, hetgeen verwijst naar …

.23       praeterire                   :   voorbijgaan, langskomen

37.2     nonus                          =  negende

            nona … pila                :   abl. qualitatis (Retin. p. 97, no. 12); vertaal “gelegen bij …”

.3         solis                            :   congrueert met vobis (r. 3), hetgeen een dat. possessivus

    (Retin. p. 98, no. 2) is

.4         licēre                           :   I in een tweede AcI die afhangt van putatis (r. 3)

            puellarum                   :   gen. partitivus (zie ad 5.13) die afhangt van quidquid = alwat

.5         hircos                          :   predicativum bij ceteros en putare (r. 5)

.6         an                               =  1. of soms?, 2. of

            continenter                 :   bijwoord bij continens = aaneengesloten

.9         putate                         :   vul in gedachten de AcI aan die afhangt van putatis (r. 7)

            namque                       =  want, immers

.11       mi                               :   dat. posessivus (= mihi) die is gebruikt als pron. possessivum

fugĕre + abl.               =  ontvluchten

.13       bellum                         =  gevecht, strijd

.14       considĕre                    =  1. gaan zitten, 2. zich vestigen

.15       et quidem                    =  en wel

.17       praeter + acc.             =  voorbij, meer dan – N.B.: praeter omnes (r. 17) is een bepa-

                                                   ling bij amatis (r. 15), bij moechi (r. 16) of bij beide

            une                              :   vocativus van unus (net zoals fili in r. 18 en Egnati in r. 19),

    die is gebruikt omdat het woord “congrueert” met tu (r. 17)

.20       dens, -ntes                  =  tand

51.1     par + dat.                    =  gelijk aan

.2         fas est                         =  het is geoorloofd (om te zeggen)

            superare                     =  overtreffen

            divus                           =  goddelijk

.3         adversus                     =  toegekeerd naar

            te                                :   bedoeld is Lesbia

.4         spectare + acc.           =  kijken naar

.5         dulce                           :   onz. e.v. van dulcis = zoet, lieflijk; hier gebruikt als bijwoord

            quod                           :   het antecedent is ofwel het feit dat Lesbia lieflijk lacht, ofwel

                                                   de hele vanaf r. 1 beschreven situatie

.6         eripĕre + dat.              =  ontrukken, wegnemen aan

            sensus, -us                  =  zin(tuiglijk vermogen)

            simul(ac)                     =  zodra

.7         aspicĕre                      =  aanschouwen

            super (esse)                 =  over (zijn)

            mi                               :   korte vorm voor mihi (zie ad 37.11)

.8         vocis                           =  genitivus e.v. van vox = stem(geluid); het is een gen. partiti-

     vus (zie ad  5.13) die afhangt van nihil (r. 7)

.9         tenuis, -ue                   =  dun, fijn, ijl

            sub + acc.                   =  tot onder, tot diep in

.11       geminā                         :   uit het metrum van het gedicht blijkt dat de –a lang is; dus

                                                   congrueert het woord niet met …, maar met …

.12       lumen, -mina              =  1. licht (der ogen), 2. oog

.13       molestus                     =  lastig, onaangenaam

.15       prius (adv.)                 =  eerder, in ‘t verleden

85.1     odi                              =  ik haat (perfectum met betekenis van praesens)

            faciam                        :   coni. obliquus (Retin. p. 82-83)

            requirĕre                     =  (na)vragen

.2         sentire                         =  voelen

latest changes here: 30-07-2012 16:01